Kaun Kayıplan ,. .. MAKALE Şekil 2. Genel buhar sistemi enerji kayıp noktaları. t ız s a ın ı r s a a ı n n ı g , b eı ç u s e h ı r a t e r r k , a n a k s y a f n z e ı a r n b y aü d s z a ı e n i y r ç e l t e s a r i nkdoennd epnrso s(essue) af ak ine geri gönderilir. B s uharın üretilmesi, dağıtılması ve tüketilmesi ırasında Şekil 2'de görüldüğü gibi kayıplar meydana gelmekte ve genellikle 1 birim enerji ihtiyacı olan proses için 1 ketilmektedir. ,67 birim enerji tü7.2. Kazan Kayıpları Bir kazanın yakıt israf edip etmediği yabilmek, iyi ile kötü performansı ka n rş i ı a la n ş l t a ı rabilmek için ortak bir parametre belirlemek gerekmektedir. Bu parametre kazan verimi olarak adlandırılır. Termodinamik olarak kazan verimi, kazandan elde edilen ısı enerjisinin koarazanındaır.yakıt formunda verilen ısı enerjisine Kazan Verimi ( µ )= Elde edilen ısı Enerjisi xlOO Verilen lsı Enerjisi Hv ee rr i mki an iz avne büur ne at i cbi sai ğ l fı i roml a ar a, k kma zuah nt eı nmı ne l gyeankeı tl tüketimini beyan eder. Ancak, beyan edilen bbaucdaegğearzleı rs,ıchaakvlıağ-ıy, abkeıtsiosruaynuı, yakıt özellikleri, T zan yükleme oranı, izolasyon vb O . pSadr ea ğmeerti r, ekl ae rin kabul edilmesine dayanılarak tespit edilir. Zaman içerisinde deği relere bağlı olarak kazaşnimvegriömsitedroelnaypısaırialemyeatdküıtşteürk, ebtim miktarı da değişir. Neticede verim ir başka deyişle kayıplar artar. Buhar kazanlarında kayıp de toplanabilir. Bunlar: lar beş ana kategori • Baca Kaybı (% 4-12 zın sıcaklığına bağlı o)l:aBnadcuaydualunraıstııleannegraji • sz E ı i n n k t i a a ç l y e p b r i ı i K . s ai nydbeı b( %u l u7n-a9n) : s Bu abcuahdaar nı i laet tı l aa nş ı ngaan gizli ısı enerjisi kaybı. 116 Tesisat Dergisi Sayı 162 - Haziran 2009 • Çeper (Yüzey) Kaybı (% 1-2): Kazanın dış yüzeyinden ortama atılan ısı enerjisi kaybı. • Blöf Kaybı (% 2-5): Kazandan yapılan yüzey ve dip blöflerle atılan ısı enerjisi kaybı. • Yoalanrmaka aKtaılyabnı y(%akıt0ı-n6s):aBhrülörden yanmamış ip olduğu ısı sine bağlı kayıp. enerjiGenellikle bu kayıpların toplamı yüzde 1 dn uı nrduam loalrmd aa k kt aadzıar .n dBau c oi drdai n ıbni r üpzreorbi nl edme oo 5 l l dd o u u r ğ ğ a u u dikkate alınmalı ve gerekli düzeltici faaliyet i di olarak yapılmalıdır. ve7.3. Dağıtım Kayıpları Kazanda üretilen buhar, dağıtı ları ile enerji gereksinimi olan pmr oşseebsel ekrees ti abşoı rnuı r . Dn aa ğbı taı mğ l ıhoaltal ar raı kb oçyeupnecr a( ybüozreuyi z) okl aasyyıpol na rdı uor luumş uur. Ayrıca, hatlarda bulunan vana, pislik tutucu, çdeak izvoalnaas,yobnasdınuçrumdülşaürrınüacübavğbl. ekipmanlarda ı olarak çeper (yüzey) kayıpları oluşur. Bu kayıpların yanı sıra, hl aartı lnadrad na, bsuı zl ud nı ramna zalrımk aetl eümr l earni nl abr ıanğdlaann tyı an odkat ai ç m ka e y k ı anizmalarından kaynaklanan ısı enerjisi pları oluşabilir. Ayrıca, dağıtım hatlarındaki kondenstopların buhar kaçırması ile oluşacak ısı enerjisi kayıpları da çarpıcı boyuttadır. Tipik bir işletmede dağıtım hattı kayıplarının oranı yaklaşık yüzde 5-7 mertebesindedir. 7.4. Flaş Buhar ve Kondens Kayıpları Buharlaşma ısısını, ısı transfer yüzeylerinden prosese aktaran buhar aynı basınçta kondens (osl aur)afka zdıonyamgueşçesru. Se an thai pl p oi slid uvğe us ıbcaaskılnı ğcıan ab asğa l ı hKiopn dkeonnsd et no sp,l akmaaz ahna tdl aa ri rı en ısni ni ez ogl aesryi odnö nd du ür ur mü l üur. na bağlı olarak çeper (yüzey) kayıpları oluşur. Ayrıca, proses çıkışındaki kondenstopun buhar ikleaçoırlmuşaascı ayka dısa yeterince tahliye yapamaması ı enerjisi kayıplarının da oranı ymüokssfeekrtei r .a çKı ko nk do en nd se inns, t kaanzkaı nna dbaoi şr ea sl di nı ğdı enkoi k taat da, üzerindeki basıncın kalkmasıyla açığa çıkan enerji ile bir kısmı buharlaşır. Bu buhara flaş buhar denilir ve atmosfere atılır. Bazı işletmeler de ise, mesafeler uzak olduğundan ya da proses gereksinimlerinden dolayı kondens kazan dairesid a ı t r n ı . l e a K n g o e f n r la d i ş e d nö s b n u d t h ü o a r p ü r la lm i m le e a m b h i e r a k li t t k l e t a e , r ı s n o o d l k u a a ş ğ a v a c e a a a k t t ı m l k m a o y a sı k f t e a re plar tipik bir işletmede yüzde 20 oranındadır. 8. Enerji Tasarrufu Uygulama Örnekleri 8.1. Atık Baca Gazı ısısından Enerji fu Uygulaması TasarruUml eu ss il nadr ae r, a es ın ebrijri kti amsyaar r uf fi rum aç as ıl nı şı nm aü rl aertıi mk ai şpl s e a tmında yapı a d t a ı , k m ga e z v l c a u r t l abnuöhna ra ku daiztaçnaı l ıbşamcaa sl aı nr ıınndsaonn uact ıul ann ın duyulur ısısından istifade ederek ke an ez ar jni at avsearri lreunf ub essai ğsl au yn au cn au ğn ı ı st ıet sı l pmi ta seı di il el mci şi dt idr i. Yapılan detaylı audit çalışmasında, işletmenin iki adet aynı ısıl kapasitede buhar kazanının oi sl de uağkut,i fboul akraazkaçnal al ı rşdt aı ğnı bt ei rsipni itn eydei ldme ki ş, tdi r i. ğBe ur ihnai nr kazanlarının teknik verileri: ısıl Kapasite K B c u a h l a /h r Üretim Kapasitesi BBau ch aa rGİ aş lzeı tSmı ceaBk laı ğs ıı n c ı Besi Suyu Sıcaklığı 6.000.000 10.000 8 K B g a / r h g 200 ° 80 C °C Kazanı terk eden duman gazlarının sıcaklığının p y k r ü a a k z t s a i e n k k d v a o e k l mi e a k s s u o ı y n ı u o s n m ı g ik e d ço o i y ş l m a i i r a ç a ik n s şı m c a a r a t k k tl ı u ı r ğ . l ı l n s s d e ı a v g n i e y çe d i l ş e a i r n h d i a n e oalraabsiılnmdeaskii fiçairnk sesukiileyadkulamşaımndagazı sıcaklıkları 100 ile 1500C imleer7te5belerinde iken, günümüzde bu fark 50 °C mertebelerine kadar indirilmektedir. Bkauzadnularurımnddaa dhuimçbainr söınclaekmlıklaarlıınmazsa buhar 200 ile 350°C lai kr al es ıbnadzaı tbi pi r kdaezğaenrl ad red da ı şbaur bı aact ıal ms aıckat ka ldı kı rl a. rÖı zçeol k yüksektir. Halbuki duman gazları asit yoğuşma sıcaklık değerlerine kadar soğutulabi ğs eı craykal ıkfı taı nr kkı nüdkaü nr tf iaçyedr iağlianneabbai lğml aedkı rv. eAl i r e r a . n de B a r u j k i i d t b e a u a l s a a k n r ış ı r l k u ır f a . u n B s a o a c la ğ a n la g m y a ü a z k ıs i ç e ei k k n o b s n ı a o c c m a a k i z glı e k a r t z i a n ı k e ei k g d o i u n r m e o n m a v i n z e e g r a ı i s z k ıt l u a ıc l r ı ı ile brülör yakma havasını, besi suyunu ya da make-up suyunu ısıtmak mümkündür.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=