PERSPEKTİF Prof. Dr. Nilüfer EĞRİCAN "Bilgi" ve "İletişim" kelimelerinden türetilmiş olan "Bilişim" kavramı, ilk bakışt masyon Teknolojilerini (ET)" çağr aış t"ırEsnaf od ra , aslında ET bunun sadece bir alt kümesidir. Bilgi, kafamızın içerisinde saklı olan kinetik (kullanılabilir) enerji, iletişim ise bu enerjinin dönüştürülmesi için gerekli olan süreçtir. Tıpkı enerjinin dönüşümü sürecinde yaşanan kayı plar (Entropinin artımı ilkesi) gibi bilişimde de bilginin iletilmesi sırasında türlü kayıplar meydana gele bie nl i rfvaez lEaT ,fba uy dkaanyıınp lsaar ğı nl aanzma lat ısl mı iaçsi nı vkeubl li al gni ıdl ae nn temel bir araçtır. Buradan anlıyoruz ki, enerji ve enerji ile ilgili temel fizik kanunlarını inceleyen termodinamik, bizim kurallarımızı oluşturmamız için var olan her şeyin kurallarını koyandır. İletişim çok boyutlu bir olgudur. Eş zamanlı gerçek leşebilirya da zamana yayılabilir. Bir organizasyon da, yönetim hiyerarşisine göre (dikey) ya da bir ekip içerisinde (yatay) iletişim kurgulanabilir. İletişim sadece yazı veya sözle kurulmaz. Belirgin imgeler ve işaretler aracılığı ile sağlanabilir. Her ne şekilde kurgulanırsa kurgulansın, mutlaka belli bileşenleri ve birgrameri olmak durumundadır. İletişim kur mak için kullanılan yöntem ya da dil mutlak suretle belli "kurallar", "fonksi yonlar", "metodlar" ve "ilişkiler" ile yapılandırılmış olmalıdır. İnsanoğlu, işbirliği yapabilmek, paylaşı m sağla yabilmek için iletişime ihtiyaç duyar. Paylaşım, herhangi bir işin yapılabilmesi için sarf edilmesi gerek l i o l aennt eenmeerlj iumn si kutral ar ırndıaanz ba i l r tim diar.k için gerekİnsanlık tarihinin, yazının icadı ile başladığı genel bir kabuldür. Yazı ile bilgi "toplanabilir, iletilebilir, saklanabilir" hale gelir. Beş bin yıl sonra matbaa nın icadı ile, biriken bilginin " yayılması" gerçek leşir. Bilginin "işlenmesi" için ise beş yüzyıl daha beklenecek, bilgisayarın icadı gerekecektir. 20 Tesisat Dergisi Sayı 161 - Mayı s 2009 Enerji, Bilişim ve Tasarım "Enerji", "Bilişim" ve "Mimari", ilk bakışta çok ayrı kavramlarmı ş gibi görünseler de, aslı nda bir kozanın üç temel bileşenini oluşturmaktadırlar. "Enerji" ve "Mimarlık" arası ndaki ilişkiyi "Bilişim" kapsamı nda ince lediğimiz zaman "Enformas yon Teknolojileri", ""OYrögnaentiimzaSsüreçleri", "Ekonomi ve Finans", yon" ve "Kalite" bağlamında çok özgün ilişkiler saptanabilmektedir. Enerjinin korunmasında bil işim ve mimarlığın yeri, bütünleşik tasarım süreçleri kapsamında irdelenmelidir. Bütünleşik tasarım için kullanı l"aSbiimleücleaksbilişim çözümleri "Tasarım Araçları", yon Araçları", "Yönetim Araçları" ve "Otomas yon" başlıkları altında toplanabilir. Her bir başlık için bilişimin sağladığı imkanların yanı sıra bilişim açısından bilinen problemler söz konusudur. Yapılan analizler, enerji yönetimi ve enerji ekonomisi başlıkları altında zaman, maliyet, altyapı gereksinimleri, organizasyon ve çevresel etkileri bağlamında sentezlenmelidir. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD ile Dünya Bankası'nın da aralarında bulunduğu pek çok uluslararası organizasyonun öngörüsü, sana yileşme çağının sona erdiği yönündedir. Uluslararası rinin ve kuruluşlar, ancak çevre teknolojile yenilenebilir enerjilerin 21'inci yüzyılda dünyanın yaşanabilecek bir yer olarak kalması na yardımcı olabileceği uyarısında bulunmaktalar. Yenilenebilir enerjilerin devreye girmesi sayesinde, yüz binlerce kiş�e istihdam olanağı sağlanabileceği, özellikleAvrupa'dasonyıllarda yürütülen araştırma geliştirme çalışmalan sayesinde tecrübe edilmiş ve ispatlanmışbr. En az bu derece önemli olan bir diğer k ğounduuyr s. aK, oennuetlraj ir dı ne nmtoadsearrnrl eu şf teirdi liml meessi i v z e o briunnallualnun izole edilmesi sayesinde, özellikle ısınma için kulla nılan fosil yakıtlardan tasarruf sağlanmaktadır. Bu ekonomi için olduğu kadar iklimin korunması için de önemlidir. Enerji (Energy), Ekserji (Exergy), Çevre ((EEncvoinroomnmy)e-n5tE),-,Edküonloji (Ecology) ve Ekonomi yanın temel değerleridir. Bağımsız araştırmalara göre, bilişim çözümlerinin başarısı yüzde 20 ET, yüzde 30 süreçler ve yüzde 50 kullanıcı faktörlerine bağımlıdır (14). Dolayısı ile başarılı bir bilişim sistemi için sağlıklı bir orga nizasyon ve bu organizasyonu benimsemiş, orga nizasyonun "kurumsal kültürünü" özümsemiş bir ekip, doğru tasarlanmış iş süreçleri ve etkin bir iş süreçleri yönetimi (Business Process Management -BPM) ve bu sistemin sinir sistemini ve duyularını oluşturacak etkin bir ET çözümüne ihtiyaç vardır. Bu b b i l i r lai kğ "l a mç öd az übmi l li şe irmi n ians lbı ni rd aa r"aByiar l i kgteel mÇeasl ıi ş aile oluşur. Birlikte çalışabilirlik, iki öğe arasında ilişki sağlamak adına bir öğenin ürettiği çıktıların diğer öğe tarafından kullanılabilmesi demektir. Birlikte çalışabilirlik kişiler arasında, süreçler arasında ve ET çözümleri arasında kurgulanabilir. Bir yapının, binanın, tesisin bir sistem olarak ele alınması ve bu sistemin parçalarının senkronize ve asenkronize kalite kontrolü ile takip edilmesi, geçmiş hatalarımızdan ders çıkarmamızı sağlaya cakbr. Bütünleşiktasarım süreci ve bilişime kat kıda bulunan ET çözümleri yardımı ile zamandan ve paradan tasarruf sağlanırken, bu çözümler, çdeavorertyaedaonlankazldaırraılrmlıaestıkvielerin azaltılması ya yaşam kalitesinin yükseltilmesi anlamına da gelmektedir. Bu aynı zamanda, enerji ekonomisi yaratmak ve etkin enerji yönetimi için doğru çözümleri uygulamaya koymak demektir; çünkü enerji ekonomisi iyi bir yönetim, mükemmelleştirilmiş tesisler ve en iyi ürünleri ortaya koymaktır. Bilişim ve bütünleşik tasarım süreçlerinden etkin olarak faydalanmak ve böylece sürdürüle bilirliğe giden adımlarımızı artırmak ümidiyle . . . o. . 'Y\ . . �c.Q...,.,.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=