TEKNiK TANITIM Şekil 6. Centraline NX ailesi (soldan): NXL Compact, NXL HVAC ve NXS. tedir. Bu fonksiyon % 5'e kadar olan ek bir enerji tasa rrufu sağlamaktadır. Bunun haricinde, tüm ürün gamı, ihtiyaç olma dığı du rumlarda kendi soğutma vantilatörlerini kapatma i mkanına sahiptir. Bu da düşük bile olsa yeniden bi r enerji tasarrufu sağlayarak F K'nın tek hareketli parçasının kullanım ömrünü uzatmaktadır. Uygulamada Enerji Tasarrufları Daha önceden de belirtildiği gibi , FK kull anı l arak gerçekleşen enerji tasarrufları , giderler ve amortisman za manının değerlendiril mesi dahi linde dikkate alınacaktır. Vantilatörler ve po mpaların CentraLi ne tasarruf potansiyel i -hesap lama programları , FK'deki yatırımlarınıza yöne li k değerlendirmede, size tasarruf imkanları konusunda değe rli yardım sunar. Hesaplama p rogramları, vantilatörler için kısma damperleri ya rdımı ile akış ayarlaması veya pompalar için aç ma/kapama valf ayarları gibi en sık kullanılan alışı lagelmiş ayarlama işlemlerinin karşılaştır ıl masına dayan maktadır. Şekil 7, vantilatörler için Centraline tasarruf hesap layıcısının başlangıç gö rünüm ünü göstermektedir. Fan Or1ve Sav1nıs caıcuıator v. 2.0 iM thftatı:\MUWfoı,iNMıltto6t1Ml!mfjMOrımi) mhp,O,.,. .,Wıı, lpNddth-'•wt. Cl!Mf\� of,,ptlontNıhodf, ( ı l cıbtMJl ı,uıı.tı ıılu• nHııltııl o c:.-, tı.ıa)J Qıı __ ...,..,/ıJMıt•ffl'I "' ıııı...ıı,ı,ı,.___r., ,c, • --�•A,etllı'l-f'•I ,. ....,.,,,,,_...,......l,ıft ,. -.,.___,, ..... _ M _._.,.,._,.,..,_ """° --..-...,.ıııw,,_..,..,,� f\ ,.........,.,,,...... 0.,,,.....,.,..,,...,.,.,.. 1 fi ""'1-fllllflft,,C...,,.,.....,_ Şekil 7. Centraline vantilatör hareket tertibatı için tasarruf hesaplayıcısı. 142 Tesisat Dergisi Sayı 154- Ekim 2008 Vantilatör Uygulamalarında Enerji Tasarrufları Verilen örnek tipik bir 5,5 kW-santrifüj vanti latörünün hava hazırl ama uygu l amalarına yönelik tasarruf hesap l amasını göstermektedir. Aşağıda Cent raline FK üzerinden hız ayarı ve kıs ma damperi i le akış ayarlaması ka rşılaştırılmaktadır. Oaılf\plft.MI: ,,ıı-.ııtııı.--,...•O fi"ii""""MIMllı..,.,ıtııc•JIC •lfıl _...........M...11111 fıo,ıııio,ıc-,ı,.,..u•1C!JOO ,MI: ,OIMıloıfl.................. lMCIII ,..-- ,,,,.. lllOOıııırı, ·---........... ,,, e«J-,,ıı...,,ı,ı)lı ltl'kttnıı.ı: .....�..., ,. o..C .�,-� "" (ı --·- •-il,__ ..., rro- ·•-r••••- ...., •OH Mto, : ·•--- ,,... ı, ı.v -w,ııu � rıvııı noıır- "'- _,.,__ fıooı-� ""'"'"°" o., n,rıtıt'll,)tf '*�ııHw' ı+tMYMl_..._wr.111' oı, )O ııu� ...,.f'ljfl.....�......,. ıı-ı� ...,,_, " r,.-,o,ıı ııı•ı,ııuuılptıytN: '"'"�....... -· ll'IHft'Ultptry,u: :::...MMHıl ııcı rıır-uuıı ıe ı,,-ıınıı � {�;=:�: ::. ı.=:: TMıl !CIO °' 11117 IIMı ıım """' ,. . Wl!I ,,.. fi/il' ıııcı Nil ,_.,, ...,-.,.ı Oıırtını•�..,......,. , .... �- .. ... ,.,.- .v,ı ... -� ıtıı,,,ııc...,ıııııııııo,ıı,,ıcı e.-.."ll,1ııı,,.,,o,1�" ---o.-.- i : , , .:-.. .. •) " " " il -- ....... -- ---- \ ! Hesapla ma için de ilk etapta aşağıdaki ve rilere ihtiyaç duyulmaktadır, • Gi rmekte olan gazın verileri: Bir Şeki _ l _ 8. 5,5 kW vantilatör için Centraline tasarruf hesaplayıcılı H I enerıı tasarrufu hesaplaması. LK u ygu amasında hava do laşımı -- ---'------------- söz konusu olduğu için, bu veriler ,_,,Ku ,.,.,,ru ""lu ,.,_. m,....________,,_, lOe.sı 0"'-0-'=' Eu"'-" ro standart değerlerde bırakılabilirler. DOL toplam maliyeti, 2000 Euro • Vantilatö rün verileri, Nominal debi ve nominal basınç artışı vanti latörün veri formundan görülebi lmektedir. • Etkin lik: - Mü mkün olduğu müddetçe gerçek değer l eri kullanınız, aksi halde standart değerler tah mini değerlerdir. - Söz konus u olan vantilatör direk hareket te rti batına sahip olduğundan etki nl iği l'di r. - Cent rali ne FK normal durumda 0,98 or a nında efektiftir. • Mümkün olan en iyi hesaplamayı elde ede bilmek için, enerji fiyatı olarak gerçek fiyat ve rilmelidir. • Yı llık işletim saatleri tahmini değerlerdir. Bu hesap lama, hava sistemleri için % 80 kull a nım olarak varsayılarak yapılır. • B u hesaplamadaki gider farkı, bir FK ve bu büyük lükte kısma damper sistemi için tahmin edi len fark miktarıdır. FK sistemindeki bir yatırım için, enerji fiyatl a rındaki yıllık tasa rruf potansiyeli 992 Euro ve a mortisman zamanı 0,65 yıl olan bir hesaplama sonucun u vermektedir. Küçük FK'ların Pompa Uygulamalarında Gider Tasarrufları Aşağıda, direk bağlanmış ve FK kontrolü altında b ulunan pompa sistemleri arasındaki yatırım masraflarının kabaca hesaplamalarının kar şı l aşt ı rılmasını göreceksiniz. Alternatif 1, direk olarak bağlanmış olan pompa (DOL= Di rect Online): Po mpa ve Motor (-3 kW) 1000 Euro 15 yıl üzerinden enerji tüketimi DOL i le yapılan tüketim 394 200 kWs DOL i le enerji masrafı (9 SentlkWs) 35.478 Euro Alternatif 2, VFD ile olan çözüm: Po mpa ve Motor (-3 kW) VFD Kur ulum VFD ile top lam maliyet: 1000 Euro 800 Euro 1200 E uro 3000 Euro 15 yıl üzerinden enerji tüketimi (%30 oranında tah min edilen enerji tasarrufu) VFD i le yapılan tüketim 275.940 kWs VFD ile ene rji masrafı (9 Sent/kWs) 24.834 Euro 15 yıl üzeri nden enerji tasarrufu: 118.260 kWs 15 yıl üze rinden enerji masr af tasarrufu: 10.643 E uro 1 yıl için ene rji masraf tasarrufu, 709 Euro Özetle; pompa, vantilatör ve kompresörler gibi akış cihaz larının hız ayarına yönelik frekans konvertö rlerini kullanmak yeni bir fikir değildir. Y i ne de bu alandaki yeni teknolojiler, daha da düşen maliyet giderlerinden dolayı bunları daha da i lgi çekici hale getirmektedir. HLK sistemlerinde değişken hız aya rlı elektrik motorlarının daha çok k ullanılması ile büyük bir enerji tasarruf potansi yeli mevcuttur. Bu teknoloji, bölgesel ve uluslar a rası anlaşma ve standartlara yönelik enerji tasarruf politikasına önemli bi r katkı sağlayan ve C0 2 emisyonunu düşüren bi r uygulamadır. ■ Yazar: Tomi Ristimiiki Ü rün Müdürü Cent raline c/o Honeywell GmbH
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=