ÇEVİRİ � SOGUTUCU AKIŞKANLAR 1 974 yılında geliştirilen bir teori sonucu ortaya çıkan CFC Üretiminin durdurulması son bölümüne giriyor ve CFC üretiminde hızlı bir azalma görülüyor. Montreal Protokolu ve CAA (Clean Air Act) esasınca, CFC 1 1 ve 12'nin üretiminin durdurulmasına sekiz ay kaldı ve bunun etkileri şimdiden görülmeye başlandı. Otomotiv sektörü, CFC'nin son damlalarının yollarda dolaşan sayıları yüz milyonu aşan araçlarda kullanılmasını istiyor. Mobile Airconditioning Society otomotiv sanayi servis sektörünün daha en az on yıl CFC-12 stokuna ihtiyacı olduğunu tahmin ediyor. Bina sektöründe ise onbinlerce büyük ehiller ve yüzbinlerce soğuk dolabın -ki bu cihazlar halen değiştirilmemiş veya yeni akışkanlara dönüştürülmemiştir-servis ihtiyacı olacaktır. Chiller üreticilerinin 1994 tahminlerine göre, bu yıl sonuna kadar mevcut80.000 CFC ehillerinin ancak 21.000 adedi değiştirilecek veya yeni akışkanlara dönüştürülecektir. Yine aynı grubun tahminine göre 1 996 sonunda, yani üretimin durdurulmasından bir yıl sonra, mevcut cihazların yüzde altmışı (ki tahminen 48.360 cihaz) hala CFC kullanarak çalışacaktır. Düşen arzve yükselen talep, mutlaka daha yüksek fiyatlar yaratacaktır. Kesin bir fiyat tahmin etmek güçse de, fiyatın bugünkü 5.25 $/ lb. vergi değerinin üstünde olacağını söyleyebiliriz. Belki 1 O $/ lb. iyi bir başlangıç noktası olacaktır. Bu yılın başında doğu kıyısında Federal Görevliler 300 bin librenin üstünde CFC-12'yi pazarlamak isteyen karaborsacıları yakaladılar. Batıkıyısındada, Orange County'de, bir otomobil klima cihazı tamir atölyesinde Meksika'dan gelmiş 2.000 tüp CFC-12 ele geçirildi. Kaçakçılar 3.45 $/lb. olan vergi payını ödememekle, yasal bayilerden daha düşük fiyatla mal satmak imkanını bulmaktadırlar. 1994 yılı CFC 1 1-12 tahmini üretim miktarları ve I nternational Trade Commission tarafından açıklanan HCFC-22 üretim miktarına bakıldığında CFC-11 üretiminin 60 milyon libre ile geçen yılki üretimin %18 altında, CFC-12 ise 140 milyon libre ile geçen yılki üretimin %25 altında kaldığı görülmektedir. Geçen yılki toplam 200 milyon librelik CFC üretimi, referans olarak alınan 720 milyon libre olan 1986 üretiminin üçte biri kadardır. 1986 üretimi içinde CFC-113/114/115 gazları da bulunmakla beraber, bu tür gazların, 14 Bu yazı The News Dergisi'nin 10 Nisan 1995 sayısından alınmış; Oktar ATAKAR tarafından çevrilmiştir. üreUm miktarı konusunda istatistiki değerler bulunmamaktadır. Endüstri CFC yokluğunu nasıl karşılayacak, nasıl adapte olacaktır? Soğutucu akışkan üreticileri başta HCFC-1 23 ve HFC-1 34a olmak üzere en az 400 milyon libre alternatif soğutucu akışkan üretebileceklerini iddia ediyorlar. Bu üreticiler, aynı zamanda R-500, CFC-113-1141 1 5'e alternatif soğutucu akışkanlar da geliştirmişlerdir. Mevcut cihazlardan geri alınacak CFC miktarını, tahmin etmek zor olmakla beraber, 20 milyon librenin altında olacağı söylenebilir. Yeni hazırlanan, saflığını koruyan soğutucu akışkanların yeniden kullanımına tanım getiren bir yönetmelikle ısıtma/klima/soğutma müteahhitlerinin bu pazara girmesi kolaylaşacak ve akışkanın yeni kullanıcılara arzına imkan getirilecektir. Bugün bu işi büyük oranda kimyasal üreticileri ve geri kazanım merkezleri yürütmektedir. Hemen hemen bütün ev soğutma sistemleri ile hafif ticari sistemlerde kullanılan HCFC-22 üretimi aynı seviyede sürmektedir. Geçen yılın 307 milyon librelik üretimi, 1993 üretiminin yüzde beş üstündedir ve son on yılın 295 milyon libre olan ortalamasından yüzde dört fazladır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=