Tesisat Dergisi 15. Sayı (Mayıs-Haziran 1995)

veya gaz kontrolüdür. 3 . TAHRİK ÜNİTESİ AÇISINDAN VANA ÇEŞİTLERİ: a. Selenoid Vanalar: Selenoid vana en çok kullanılan ve en basit vana tipidir. Açma veya kapama süresi çoğu zaman 1 saniyenin altındadır. Daha çok küçük debili gaz hatlarında kullanılır. Şekilden de görüldüğü gibi, vana kapalı iken, diskin üzerindeki gaz basıncı vananın kapalı konumda kalmasını sağlar. KONTROL ClHAZINA • J (Şekil 4) TAHRiK ÜNiTESi A AB OTURMA YÜZEYi (2) üzerinden geçen gazın debisine bağlıdır. Bu tür vananınçalışması oldukça sessiz olup, uzun ömürlü ve motorize vanalardan daha ucuzdur. c. Motorlu Vanalar: Motorlu vanalar üzerinde tahrik ünitesi olarak servomoror bulunan bir kontrol vanasıdır. Eğer motor iki yönlü ise, oransal kontrol yapmak mümkündür. Vana tipi tek oturtmalı ise sıkı kapama gerektiren uygulamalar için kullanılır. d. Pnomatik Vanalar: Sıcaklık gerektiğinde, kontrol cihazı bobini enerjilendirir. Bobinden enerji geçtiğinde, meydana gelen manyetik alan dalgıcı yukarı doğru çeker ve böylece disk oturma yüzeyinden kaldırılmış olur. Bobinin enerjisi kesildiğinde, yay dalgıcı aşağıya doğru iter ve vanayı kapatır. GiRiŞ .. ♦ÇIKIŞ Tahrik ünitesi • olarak elektrik motoru yerine basınçlı hava ve yay kuvveti ile çalışan bir mekanizma söz konusudur. b. Diyafram Vana: Diyafram vanada, bir diyafram ve üzerine ağırlık konulmuş olunan bir vana oturma yüzeyi vardır. Gaz akışı ufak bir selenoid tarafından çalıştırılan dalgıç mekanizması ile kontrol edilir. Isı ihtiyacı olmadığı zaman selenoidde enerj i yoktur ve dalgıç alt pozisyondadır. Bu durumda egzoz aralığı kapalı ve besleme aralığı açıktır. Gaz vananın üst kısmında bulunur ve ağırlık vananın kapalı durumda kalmasını sağlar. Isı ihtiyacı olduğunda, selenoid kontrol vanası tarafından enerjilendirilirvedalgıç üst konuma çekilir. Bu durumda egzoz aralığı açılır ve besleme aralığı kapanır. Vananın üst tarafındaki gaz böylece egzozdan dışarı atılır. Bu diyaframın üst tarafındaki basıncı azaltır ve diyafram yukarı doğru kalkarak vananın açılmasını sağlar. Diyaframın üst tarafındaki gazın hepsi egzozdan dışarı atıldığında, vana _ ram açık duruma gelir ve gazın yakıcıya akmasını sağlar. Isı ihtiyacı durduğunda selenoidin enerjisi kesilir. Dalgıç tekrar alt konuma gelir ve egzoz aralığı kapanır ve besleme aralığı açılır. Böylece vananın üst tarafı .. ı tekrar gaz ile dolar. Basınç yeteri kadar yükseldiğinde, diyafram düşer ve vananın ani bir hareket ile kapanmasını sağlar. Anlaşıldığı gibi diyafram vanaların açılması oldukça yavaş olup, kapanmaları ise hızlıdır. Kapanma zamanı diyafram e. Pilot Kumandalı Vanalar: Pilot kumandalı vanalar (yalnızca iki yollu vana uygulamaları için kullanılır), vana giriş basıncı ile vana çıkış basıncı arasındaki basınç farkına göre bir pilot vana üzerinden vana diyaframına ve böylece diskine kumanda eder. Not: Bağlantı uçlarına göre vanaları flanşlı vanalar, dişli vanalar, kaynaklı vanalar diye üçe ayırmak mümkündür. (Şekil 5) KONTROL CIHAZINA ... ÇIKIŞ+: TESiSAT DERGiSi SAYI 15 TAHRiK ÜNiTESi / OTURMA YÜZEYi (2) ,..:: GiRiŞ � .. ,

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=