PERSPEKTiF küresel örgütlere dahil olmaları ve işbirliğini geliştirmeleri ile mümkün olmaktadır. Çin'in Dünya Ticaret Örgütü'ne katılınası (2001) ve bu yönde gelişirnde bulurıan bölgenin diğer ülkelerinin de Japonya ve AB ta atından destek görmesi, Japonya' nın Çin, Hong-Kong e Tayvan ile ticari anlaşmalar yapması en azından bu i~kelenn bi)fgesel ticaret hacmini geliştirmek yönünde istekli olduklannı göstllfmektedir. Bu gelişmelerde hiç şüphesiz APEC, ASEAN ve ASEM gibi bölgede kurulu örgütler önemli rol oynama ta rlar. Asya Pasifik bölgesi dünya nüfusunun yandan fazlasını tıarındırmakta olması dolayısıyla, küreselle§me sürecin·n olanca hızıyla devam ettiği günümüzde Pazar aramatta olan gelişmiş ülkelerin dikkatlerinin bu bölge ıızerindeyoğun laşrnasına neden olmuştu . Bölge ülkelerinin. özellikle de Çin'in Dünya Ticaret Örgütü'ne üye olması bu bölgeye yönelen ülkeleri daha da cesarettendirmi~r. Bölgede kurulu örgütlerden APEC'in ekonomik hedeflerine doğru ilerleme açısından performansı ba§a ılı olmasa da, bölgede ad konmamış fakat yarar1ı siyasi rol üstlendiği gözlenmekte r. Asya-Pasifik bölgesi. So~ Savaş •e lıatta ll. [)ünya Sava§ı'nın yaralannın kapanrnadı~ı. güvenlik ve i§birligi alanında bölgesel bir örgüt veya duzenleme'Je sahip olmayan, ~e. Tayvan gibi ciddi uyu§mazlıklara sahne oları. nükleer silahlar da dahil olmak üzere silahianma yarışının sf diiğü bır a and r. APEC bu bölgede farldı siyasal sistem ve kiiHürtere eekonomik gelişmişlik düzeyine sahip büyüklü kiiçüklü 21 ülkenin liderlerini düzenli biçimde bir araya getirmektedir. APEC, Çin Halk CUmhuriyeti, Hong Kong ve Tayvan·ı biraraya getiren tekforrnd r. Son yıllardaki zirvelerin müteyazı sonu~arıııa rağmen APEC'in önemli işlevlerinde biri, ABD'nin Asya'daki stratejik rolünü takviye eden bir çerçeve oluşturmasrdır. Benzer şekilde APEC, Çin'in de bölgeye müdahil olmasıra organizasyonolaraköneminin daha da artacağı tahmin edilmektedir. Bu nedenle Tlirkiye'nin ASE M'edahil ol ması . siyaSt ve ekonomik açıdan önemli bir aı;.ılırn sa~layacaldır. A~ASEM, hali hazırda bir fonımılur \le herhangi bir örgütlenmeye gitmemi ştir. Gelecekte de bir entegrasyona dönü§türülmesi düşü!Umemekted .Turiliye'ye çok önemli girdiler sağlayacak bir forum olmasına rağmen bu özelliğe ile ASEM'in AB'nin bir alternatifi olamayacağı degerlendirilmektedir. Entegrasyon gl rişimlerinin bölge ülkelerine sağlayacağı en önemli katkı, en ba§ta bölge barı ının sağlanması olacaktır. Ekonomik ili§kilerden zedelenmeden devam etmesi ve gelişmesi için gereldi olan uluslararası istikrar I htiyacı , küresel ekonomik sistemle biitunleşen ülkeler arasında sa~ ihtimalini önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu olgu. özellikle Batı Avrupa ve Asya Pasifik bölgesınde göze çarpmaktadır. Bu şekilde bölgenin aktörleri güvenlik sa~layan bir araç rolünü &Jnamaktadır. APEC. endişelerinden çok. ortak hedefler üzerinde Son yıllarda bölge ülkelerinde asddikkati ~ken husus, ticari faaliyetlerini bölgesel örgütlenmeler içinde yapmaya yönelik olarak büyük istek duyrnalandır. Billıassa kurulu~ ndan günümüze kadar geçirdiği bütünleşme yönündeki aşamalar, özellikle de dolarkarşısında güçlü konuma erişen ortak pa a bi rim~le AB.gerek bölge ball§ı ve ortak güvenlik gerekse paylaşılamiecek iktisadi refaltn edilmesi içın benzer gayretterin gösterilmesi gerektiği korıısunda bölge ülkelerini bir nçleııd miş·. özellikleAsya ekonomik krizinden sonra Çin'in bölgesel istiliraf ıçın k en ·ne biçtiği genişletilmiş role uygun bir yapı te§kil etmekte r. ASEAN gnıbu ise yenı katılımtarla özellikle de Çin'in katılımıyla 2020'1i yıllarda Uzak Doğu'da dünyanın en büyük serbest bölgesini gerçekle§tirmeyi hedefiernekle birlikte bugün için, yeterli güce sahip değildir. Birliğe da ti l ülkeler arasında belirli düzeyde geli§rnişlik farkı olup, bu fa kı llapatacak yönde gıri§imler mevcut değild r. Ancak bOigede i§birllği gin§imBu durumun, bölgedeki ticari örgütlenmelerin leri. Çin-ASEAN grubu ile Japonya. Kore gibi yoğuııla§acaklardır. Ekonomik entegrasyonla ya da bölgesel&güfler uzarinde gözlemlediğinuz bir diğer husus, bunların küreselle§lllenin hem aktörü hem de etki alanı olmalan dır. ~ açıdan. Güneydoğu Asya ve Pasifik bölgelerindeki ülkeler bir taraftarı kendilerine liJgun birlikleriçindeyer alarak k(ireselle§mayle gelen a11antajlardan en iyi şekilde yarartarımayı amaçlarken, diğer taraftan küreselle§menin güçiii aktorlenne karşı bir tür sa\IUnma mekanizması geliştirtnekted rler. güçlenmesi şeklinde yansıdığın royleyebiliriz . bölgedeki önemli ekonom güçleri birbirlerine Bölgesel entegrasyon etkilerini ya ın takip daha da yaldaştıracaktır. edip, ülkerniz yararına çözümlere yönelmemiz Güney Asya ve Pasifik bölgelerinde kurulu dile~iyte ... • uluslararasıörgütlerin ve bunlaradahil ülkelerin ASE~I. Tiir1<iye'nin üyesi olmak istediği Avrupa bugüne kadar sergilediklen performans farilir seviyelerde gerçekle§mi§tir. 1980'1i yıllardan Birliği'nın ve 21 'nci yüzyda koyacajı düşüniilen Do~ u ve Güneydo~ Asya ül elerinin dahil olduitibarenrunyaticaretindeAsya ülkelerinin payı ğu önemli bir forurndur. l>ünyada yaşanan küsıırekli bir artış gG5ternıekle birlikte, özellikle reselle~menin bir sonucu olara ortaya çıkmış altı Doğu Asya ülkesinin ihracatında dirıamik olup halen geli§ me a§amasrndadır. Gelecek e gelişmeler görülmüştür. çok geniş bir alanı ve nüfusu kapsa-Jan bir 24 Tesisa Dergisi Sayı 145 - Ocak 2008 Prof.Dr.Nilüfer Eğrican
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=