.. .... GO RUNU M neden olmuş, dolayısıyta tasarımella içi ncazip bir ortam doğmu§tlır. Ancak bu geli§imden, bulun uklan rekabet ortaınından tasaıııncılaı yaraılanamamakta . kendi aralanııda bir güç bi~iği sağtanamamakta, tasanmınsaygın}•önü sergileııememektedir. Tüıkiye'de tasarım hizmetleri yapan mimari, statik. tesisat, el bik proje bürolan kurumsallaşaınaınış; multidis ipline olaınamış durumdadır. Sayıları dört- be§ ki§iyi a§an, sadece tasa ım ile uğra§an §iıket sayısı çok azdır. Bu nedenle tasarım ofisleri bireysel büro olarak değerlenir. Tasanıncı ki§iyle birlikte doğar. büyür, ömrünü tamamlar ve kapanır. aenzer i§ deneyimleri ıe bi · ınıerinden yara~anamayan bu kuıulu§laıın çoğunluğu tıalen bilgisayaı teknolojisine geçememiş . yasal programları kullanaıııaını§ durumdadır. Bu anlamda refe· ranslan çok zayıf ve deneyimleıi yetersiz sayılır. Ülkemizde iş eıerı i§Yaparıillşkileri desııuılanı n lm ı§tı r. Bir işverenin görevli mühendisi sizi begenmiyorsa bir sözü ile müteahhit yü enici veya mimar ekibi kadrosundan silinebilirsin'z. Çünkü y.. enici ler kendi taşeıonu yüzünden işveren veya temsilcisi ile kötü olmak istemez. ayrıca iş yapanlar veya işveren yetkililerin' n yaptın m anndan korlla~ar. Yıllar önce yurtdı~ndan dönüşümde, aıkasıradaoturan bir ıninıann e§i ile özel g(jrü§mesine ister istemez kulak misafiri olmam nedeniyle, yakın tanıdığım olan mimar, proje müdürü olduğu bütün işlerde beni tıizmetten uzak tutmayı ba§arnıışbr. Geçenlerde bir tahkim heyetinde i mühendisin tekniğe ve hulaıl<a aykın düşen tutumuna karşı çıkmanı nedeniyle bahsi geçen mühendis görevli oldugu yeni kurumda benim tasanm hizmeti vermemem için elinden geleni yapmıştır. Bu ve buna benze yaptırırnlara engel olmak i~n yapı mevzuatı111zın, benzer i§ belgelerimizin deği§mesi, teknik sorumluluk hizmeUerinin sağlı ı uygulanması gerekir. Aocak bu hedefe ulaşabilmemiz çok zaman alacaktır. ruooye'de tasarım hizmetleri yapan mimaıi, statik. tesisa • ele trik proje büroları kurumsallaşamamı§: mu ltidisipl ine olamamı§ durumdadır. Benzer iş deneyimleri •1e birikimlerinden yarartanamayan bu kuruluşların çoğunluğu halen bilgisayarteknolojisine geçememiş, yasal PfOgramlan kullanamamış durumdadır. E§ -dost iişkisi, işbi~ikçilik, irtikap yöntemleri iilkemizdeold ,çako salmı~br.Aynca ki~leıin her hizmette bir aracıya ve yakın ili§lliye. reteransa ihtiyacı bulunmaktadır. Buanlamda iş biörme belge fiz, ba§arılan11z, kuruluş kad onuz. kapasiteniz, bilginiz hiçbiri§e yaıamaınakta r. Özellikle son yıllarda i 'bizden veya bizden de- ~il ir' ayrımı, yaklaşımiara göre daima teyilinize veya aleyhinize dönebilir. au nedenle diploma sahibi olma üç maymurıu oynamak, aracılık yapmak ki§ıye miikemmel kazanç sağlamaktadır. Dolayısıyla sermaye yerine beyin gücü ile hizmet veren uzman tasanıoo dönemi, ya aş yavaş yerini kurumsallaşmış ticari kuruluşlara bırakmak zorunda kalmakta r. )ı- Yapılarda Mekanik lesisat Uygulamalan Yapı teknolojisinde 'mekanik tesisat', makina mültend sligi eğitiminı al mı§ esisat miihendislerinin sorumlul uğunu kapsayan hizmetlerdir. Genelllkle ısıtma, lıavalan rma. klima, sıhhi esisat, yangın söndürme ihtisas kolianna ayrılır. Bunun dı§lnda ene~i. çevre, iç hava kalitesi. konfor, bina yönetimi , güvenlik,otomasyon gibi ihtisası geıeJ\en alaniann yanı sıra; temiz oda teknolojisi , soğutma ekn'gi, ekoloji, konfor, bahçe sulama. soğutma. mutfak, çamaşırlıane gibı özel tesisat uzmaniiğı gerektiren, mekanik tesisat kapsamında düşünülüp, zamanla ooo aşan konuların pıofesyonel mimaı ve mühendisler tarafından yapılan hizmetler me 'Ctlttur. Bu anlamda hizmet geniş bir alana yayılmış, yapı teknolojisi içeriğinde dܧÜniilmü~ bir üretım haliıte gelniştir. Ancak mekanlk esisat ile yapı teknolojisi birbiri ile iç ~e girmi§. konulan saçaklanmış ekip üretimine dönüşmüş bir kavıam sayılmahdır. Bu nedeı~e yapı teknolo jisi alimi ne, tıizmet •eren profasyonellere yapı teknolojisi mühendisi denilmeye ba§fanmıştır. Bu unvana sahip mühendislerin yukarıda sayılan bütün konı.darda uzman olamayacağı a§ikar olduğundan, günümüzde yapı teknolojisi ınühentisi ('BE' Building Technology Engineers) denilen profesyonelleıin unvanlannda HVAC, Plumbiııg, Fire BlıiS ve benzeri sı aUaryazılma a; bu anlamdaki uznıa~ık mutfak, çamaşııhane, fitness centre uzmanlığına kadar uzanmaktadır. au tanımlaryapıların elde edilmesinde tesisedilen ekibin, ekibi olu§turan zincirin tiim halkalan nı göstermektedir. Bu nedenle mekanik tesisat miilıendisllgi veya daha geniş anlamda yapı lek· notojisi mühen sliği eğitim. yönetim. tasarım . daı~şmanlık.uygt4ama, .. elim, malzeme temini ve paza~ama. test kontrol ve i§letmeye alma hizmetleri gibi dallara ayrılır, ayrıca her bıanş kendi içinde uzmanlık dallan ile bölünebilir. Yapı tipine, cinsine. Cilsametine göre geli§en bu hizmetler, özellikle yapı fo iyooona göre uzmanlık aynmlarıyla tanımlanır. Örneğin hastane, müze, konser salonu lllfminal binaları , kongTe merkezleri, alı§veriş merkezten deneyim ve başanla a göre uzmanlığı belirten hizmetler verilebilir Bu tür yapıtann uygulamalarında beli~i kurallara , bilgi ,üretim deneyimine ihtiyaç bulunmaktad r. Mekanik esisat ile yapı teknolojisi birbiri ile iç içe girmiş konuları saçaklanmı§ ekip üretimine dönüşmüş bir kavram sayılm alıdır. Bu nedenle yapı teknolojisi bilimine. hizmet veren profesyonellere yapı teknolojisi mühendisi denilmeye ba§l anmı§tır. Eğitim . tasanm, yönelim ve ttjgulama alanlannda çalışan mekanik tesisat ve yapı teknoloj i mühendislerinin yapılara a· bütün genel bilgileri haiz olması, uygulamaya dönük uzmanlık alanlannda yeterli bu lunması gerekir. Diğer bran§lardaki aynnblarda ise uzmaniiğı gerektiren bilgi ve deneyime sahip olunmalıdır. Ancak in§aat dünyamızda son elli yıl içinde çok önemli yapılar, bilimve teknolojide yete~i olup olmadığımıza bakılmaksızın hızla in§a edilmi§: bu üretimde mimar ve mühendislerimiz kısmen deneyimve güven kazan m§br.Yuzlerce hastane, otel. ongre meıkezi, konsllf salonu. 18 Tesisat Dergisi Sayı 1 5 - Ocak 2008
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=