TEKNiK BiLGi Soğutucu Ak1şkanlar Tüm dünyada soğutucu akışkanlarda bir değişim söz konusu. Yani eski hidroklorflor karbonlardan, hidroflor korbonlara bir geçiş var. So~utkonlor konusuna girmeden önce, bu konunun geçmişine bakmamız gerekiyor. Çevreyle ilgili iki tone temel sorun bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi; stratosferdeki ozon tabakasında yaşona n incelme, ikincisi ise, tüm dünyada yoşonan küresel iklim değişikliğidir. Ozon tobokasıyla ilgili uluslararası anloşmoloro baktığımızda, ilk olarak 1987 yılında yapılan Montreal Pratokolüınü görüyoruz. Bu protokol ile zorunlu olarak baZJ akışkonların koldırılacağı kabul edildi; yani bunların ne şekilde koldırılocoğı ya da hangi tip okışkonların kullanılacağı Montreol Protokolü'nde karara bağlanmıştı . Daha sonra küresel iklim değişikliğiyle ilgili olarak oluşturulan Kyoto Protokolü ise sera gaZJ emisyonlarını sınırlandırmayı hedefliyordu. Atmosfere solınan farklı kimyasalların küresel ısınmaya katkılanno baktığımızda; burodo karbondioksitin çok ciddi bir ağırlığı olduğunu düşünüyoruz. Bu aslında bize çok önemli bir fikir veriyor. Küresel ısınmoda asıl konu dünyoda bizim ürettiğimiz karbondioksit. Küreselısınmaya soğutucu akışkonın, sızıntı veya boş ko birsebeple yapacağı zorordon çok karbondioksit miktarına bakmamız gerekiyor (Graflk 1 ). 82 Tesisat Dergisi Sayı 136 - Nisan 2007 Peter HARRAGHY 1 JCI Türkiye Montreal Protokolü ve 1990 yılında üzerinde yapılan londra değişikliği eski hidroklorflor karbonlan geçici olarak, yani CFCiere geçiş maddesi olarak kabul etti. Pratik olarak hemen CFCiere geçarnediğimiz için, bir geçiş dönemi verip alternatif soğutkanlar bulalım dendi. Kopenhag'do yapılan değişiklikle, devreden çıkarma, kaldırma takvimi belirlendi. Dolayısıyla CFC, yani 11 ve 12 numaralı akışkanlardan FCFC yani 22, 123'e geçiyoruz. 2002 ASO Emisyonlon C0,-%84 5 Yeri koynooı: ABD Sora gazı omisyonlorı •o ÇOkelmeAor: l 990·2002. ABD ÇOYrc Koruma Ajansı Oradan da HFC, yani 134A gibi soğutkonlorımız var. 11 ve 12 geçti. Geçici olonlar 22, 123 ve bir de daha kalıcı olanlar diye düşünebiliıiz. 245 FA gibi doho çok yeni olon akışkonlar do mevcut. Montreal Protokolü'nün bizden neler istediğine geldiğimizde, bütün CFC hidroklorfrol korbonlarının gittiğ ini ve bununla çolışon cihazIarın devreden çıktığını görüyoruz. 2020'ye kadar da FCFC'Ierin 1999 ABj15) Emisyonlorı Yeri koynogı: U FCCC (Birl~mii Millotleri lim Dog4i igi ÇorçOYo Anlo~mosıl kopsamında Avrvpo Toplulvg u OçCın«ı Tobligi Grafik 1. Sera goıı cımisyonlonnın ilgili katkılan (Global Isınma Potansiyeli ağırlıklı emisyonlor. %100 E %80 ] '" %60 ı- %-40 %20 %0 HCFC EYer Bitimi Çiıel{1esi Geliıtni~ Ülkelerde HCFCicırin Tükeiimi 1%65 135 - 1%10 ~0.5 •• 1996 200<4 2010 2015 2020 '1100 : 1 989"1fcıki CFC'Iooin %l .8'i oo1ı 198<1'clokj HCFC'Ioı in %10<1\i • • Socloco hizmoı adilon Medete 5 Ülkelerin 1O yıllık 6demesiu0resi vot Koynok: Men r&al proıok~ y<ryımlorı Grafik 2. So~utkon evre bitimi r;iıelgesi . %0 2030 ıı •
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=