►► Fatma ÇÖLAŞAN/TOBB Teknik Müşavirlik Meclisi Başkanı Teknik Müşavirlik Hizmetlerinin 2006 Yılı Değerlendirmesi Teknik müşavirlik hizmetlerinin neler olduğu ve bu hizmetlerin ya rarlarının öğrenilmesi, ülkemizde halen çok yavaş bir yükseliş gös termektedir. Bu hizmetlerden birinci derecede yararlanması gereken yatırım sah iplerinin büyü k çoğun luğu, hizmet kapsamı hakkında eksik ve yanlış bilgilere sahip ol dukları gibi, bu hizmetlerden doğru şekilde yararlandıklarında ka zançlarının alınacak hizmetin bedeline oranla ne kadar büyü k ola bileceğini iyi bilmemektedirler. Bu nedenle de Teknik Müşavirlik Sektörü gerekli ölçeklere erişememekte, sektörde teknik bilgi düzeyinin hayli yüksek olmasına karşın Türk mühendislikmimarlık kuruluşları dünya ülkelerindeki benzerleri ile karşılaştırıldıklarında ortaya ölçek açısından çok zavallı bir görünüm çıkmaktadır. Geçtiğimiz 2006 yılına baktığımızda, sektörün kalkınabilmesi için alınan b ir takım iyi niyetli önlemleri görebiliyoruz; fakat bunların henüz hayata geçirilememiş olması sektörün hala çok zor durumda olduğunu göstermektedir. İnşaat sektörünün çok önemli ve yaşamsal değerdeki oyuncusu olan teknik müşavirin fiili rol ü, olması gereken anlamında söylenirse; pro jenin ilk adımından, yani planlama safhasından başlarve tesisin kul lanıma girdiği g üne kadar sürer; sorumluluğu ise çok daha uzun za man sonra sona erer. Buradan da anlaşılacağı gibi, teknik müşavirlik hizmetlerinin kapsamı çok geniştir. Bu hizmetler olabilirlik (fizibilite) etüdleri; planlama çalışmaları; tasarım mü şavir tarafından yapılma yacaksa m i marlık-mühendislik ta sarım ihales i hazırlıkları, tasarımcı seçimi ve tasarım kontrolluğu; ve ya tasarım (dizayn-proje) hizmetlerinin bizzat verilmesi; teknik ve idari yapım şartnamelerinin ve inşaat ihale dosyasının hazırlanması; yapım yüklenicisi tekliflerinin değer lendirilmesi ve yüklenici seçiminde mal sahibine danışmanlık hizmeti verilmesi; inşaat kontrolluğu ve/ veya inşaat yönetimi ve/veya proje yönetimi; işletmeye alma danışmanlığı; tesisin doğru kullanımına yönelik teknik eğitim verilmesi vb. teknolojiye dayalı fikir hizmetleridir. Bu hizmetlerden birini veya daha çoğunu verebilecek şekilde kendini yapılandıran kuruluşa da, teknik müşav irlik kuruluşu denilmektedir. Ülkemizde çok uzun yıllardır adeta kemikleşmiş "en ucuz" merakı, belki de en fazla Teknik Müşavirlik ala nında uygulama bulmakta, bu nedenle ülkemiz mühendisliği büyük bir hızla erimektedir. Müşavirlik tanımında "fikir hizmeti" sözcükleri yer aldığı için, fikrin ücretsiz dağıtılması gerektiği gibi yaygın bir kanı az çok hepimizin içinde yer etmiştir. Halbuki teknik müşavirli k firmaları hizmet lerini doğru ve zamanında verebilmek için; mühendis, mimar, teknik ressam, ekonomist, iş geliştirme uzmanı, diğer uzman, sekreter, şoför gibi elemanlar istihdam etmek, ki ra, elektrik, su, gaz, meslek kuruluşları aidatları vb. genel giderler GÜNCEL �� �:���� , v: ü ��gi;a:�i ; �ı�v��J�i\ programlarını sürekli �\ a, yenilemek, güncel tek- ·;(i\ � nik yayınları takip et- \ O-< �{l' mek, ulusal-uluslararası �/ teknik toplantılara katılmak, tanıtım, tazminat, ikram, işsizlik dönemleri vb. giderler için birikim sağlamak ve nihayet b ütün bunların üzerine de kar etmek ve ver- gi vermek zorundadırlar. T ürkiye'de ise bu giderler neredeyseyok sayılmakta; teknik müşavirlik hizmetleri gereksiz, tasarım çıktıları i se onaylanması gereken kağıtlar olarakalgılanmaktadır. Bunun için, inşa edilen tesisler olması gerektiği gibi yapılamamakta, veri mli işle tilememekte, "yap-boz-yeniden yap" işleri bir türlü bitmemekte, enerji kayıpları çığ gibi büyümekte, ülke kaynakları hızla tüketilmektedir. Son zamanlarda ellerinde çok iş olduğunu söyleyen mühendislikmimarlık bürolarının karlılık du rumları, gel i şmiş ülkelerdeki ben zer kuruluşlarla karşılaştırıldığında çok düşüktür. Şirketler maliyetlerini iyi bilmedikleri için, giderek artan "en ucuz" baskısına boyun eğmek teler; gece-g ündüz büyük fedakar1ıklarla çalışmalarına rağmen ya olması gerektiği kadar kar elde edememekteler ya da yılı zararla kapatmaktadırlar. Son yıllarda "işyerimi açık tutmak başarıdır" veya "zarar etsem de referansa ihtiyacım var" gibi özel sektörün varlığına aykırı görüşler, geniş bir kesim için geçerlidir. 2006 yılında da bu an lamda fazla birşey değişmemiş, hatta son dört-beş yıldır süren bu sıkıntılı durum nedeniyle büro makina-ekipmanlarının, kullanılan Tesisat Dergisi Sayı 134 - Şubat 2007 27
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=