____..,....,.,...,,,,.................... s e kto re ı fo r-u m---- -1 "L_ ► Sarven Çilingiroğlu Sistemlerin doğru kurulup kurulmadığı konusunda, eğer tasarımcıya bir kontrollük vazifesi verilmiş ise, yaptığınız projenin kurulumunu da adım adım izliyoruz ve gerekli müdahaleleri yapıyo ruz. Hatta projelerde hatalarımız varsa, bunları da uygulama aşamasında düzeltme yoluna gidiyoruz. Ama daha sonraki işletme aşamalarında bütün beceri işletmecilere kalıyor. Biz tasarımcılar maalesef dönüp de işletme deki son durumlarını öğrenme, bilgi ve önlem alma hakkına sahip olamıyoruz. Erdinç Bey bu konuda, işletme yönünde bilgileri geri almada daha tecrübeli. ►• Erdinç Boz Bazı değerleri tabii ki alıyoruz, ama Türkiye'deki işletmeciler şöyle çalışıyorlar: Genelde o günkü hava nasılsa, yani sıcaksa sıcak, soğuksa soğuk, bütün bina buna göre çalıştırılıyor. Do layısıyla da uygulamada ciddi problemler ortaya çıkıyor. Yalnız şunu çok rahatlıkla söyleyebilirim: Bugün dört borulu bir fancoil sistemiyle, statik ısıt malı bir VAV sisteminin işletme maliyetleri arasında yüzde 40'Iara varan bir fark olduğunu söyleyebiliriz. Bugün özellikle İstanbul gibi bölgeler de çok uzun süreler serbest soğutma yapmak, karışım havasını kullanarak ısıtma yapmak mümkün olabiliyor. Ben özellikle şu konuyu belirtmek istiyo rum: Sarven Bey, 'iç zanlarda ısıtma yapmaya gerek yoktur' dedi. Aslında teorik olarak gerek yoktur. Ama proje yaparken iç zanlarda da, zaman za man özellikle kesintili çalışma yapılan binalarda mutlaka ısıtma ihtiyacı çık maktadır. Örneğin; Sabancı Üniversitesi'nde biz bunu yapmadık. Sonra çok büyük şikayetlerle karşılaştıktan sonra yapmak zorunda kaldık. Fancoil sistemlerinde duman egzozu konusu var. Fancoil sistemlerinde duman egzozunun yetmemesi değil de, çok miktarda motorlu yangın damperi kullanılması gibi ekstra yatırım konusu var. Çünkü yangın genelde, katlardan bir tanesinde çıkmakta. En az üç katı negatif basınca alma konusu olduğu zaman, aslında sizin primer devrenizin emiş kısmı buna yetebiliyor. Fakat çok miktarda yangın ve duman dedektörü kullanma mecburiyeti ortaya çıkıyor. Bir de benim kişisel olarak katkı sağ- 28 -Bugün dört borulu bir fancoil sistemiyle, statik ısıtmalı bir VAV sisteminin işletme maliyetleri arasında yüzde 40'1ara varan bir fark olduğunu söyleyebiliriz. Çok miktarda damper kullandığımız anlamına geliyor. Damperlerin ve basınç kayıplarının kanallarda minimum tutulması aslında en önemli enerji ekonomilerinden bir tanesidir,---- lamak istediğim bir konu var. Sistemleri dizayn ederken mutlaka basınç dengelenmeli. Yani santrali seçip, kanal larını hesapladığımızda bir değer ortaya çıkıyor. Bu değerlerin mutlaka gözden geçirilmesi lazım. Belli basınç düşüm değerlerinin üzerine çıkan sis temlerde, mutlaka birtakım hatalar yapıyoruz demektir. Çok miktarda dam per kullandığımız anlamına geliyor. Damperlerin ve basınç kayıplarının ka nallarda minimum tutulması aslında en önemli enerji ekonomilerinden bir ta nesidir. ► Ergin Kaya Ünal Bey'in sorusunun cevabına kat kıda bulunmak isterim. Karbondioksit ya da karbonmonoksit türü karbon kökenli vb. sensörler aktif sensörlerdir ve ömürlüdür. Bu sensörler zamanla biter ve bunların zamanında değiştirilmesi, bazılarının da kalibrasyona git mesi gerekir. Bunlar değiştirilmediği için, aynı şekilde ölçüm yaptıkları zan nediliyor ve işlev görmüyorlar. Bir de, sıfır debili VAV uygulamasında mahalde sigara içilmiyorsa karbondioksit, içiliyorsa karışık karbonun ölçüldüğü hava kalitesi sensörü kullanılması gerekir ya da meşguliyet sensörü ile tak viye edilerek sıfır debiden minimum taze havaya geçiş sağlanması lazım. ►► Devrim Gürsel İncelediğimiz proje 1993 yılında tasar lanmış bir projeydi. O günden bugüne enerji maliyetlerindeki değişiklikler ve kullanılan cihazların fiyatlarındaki değişiklikler günümüze uyarlansa, yine aynırakamı tutturmak mümkün müdür, yoksa bunlarda ciddi değişiklikler ol muş mudur? ► Sarven Çilingiroğlu Açıkçası bu konulara ben hiç girme dim. Aslında benim niyetim bu tabloları günümüze uygulayıp, tekrar gözden geçirmekti. Fakat bu sistemlerde toplama baktığınız zaman, çalışma mik tarının düşük olduğunu görüyoruz. Fancoilde toplama baktığınız zaman ise çalışma miktarlarının yüksek olduğunu görüyorsunuz. Tabii elektrik ener jisinde fiyatlandırma da artığı için belki fiyatlar biraz daha yükselecektir. ► Rüknettin Küçükçalı Yıllara göre maliyet değişimleri baz alı narak bir çalışma yapmıştık. Son 3-4 yıla baktığımız zaman, 2002 yılının Ocak ayıyla bugün arasındaki doların değer kaybı aşağı yukarı % 100. 1 Ocak 2002'de 100 dolar alabildiğimizi, bugün 200 dolara alabiliyoruz. 1993 ile ilgili rakam tam olarak ben de hatırlamıyorum ama sanırım 3 katı mertebe lerinde bir yerde. Sarven Bey'e sunumundan dolayı teşekkür ederim. Biz lere hem genel bilgiler hem de psikometrik diyagram üzerinde çok seviyeli bir katkı da bulundu. Tavandan havayı sıcak üflemenin kötü bir fikir olduğunu söylüyorduk. Yani bunun anlamı, ısınma ihtiyacı olan her yerde bir statik ısıtmanın olması, hem konforu sağlayacak, hem de enerji ekonomisini sağlayacak demiştik. Sistemlerin karşılaştırılması yapılırken, ısıtma yapan kanala ne kadar ihtiyaç olduğu bu anlamda da gözden geçi riliyor. Benim ilk uygulamam üç borulu fancoil uygulamasıydı. ► Sarven Çilingiroğlu Aslında VAV ile radyatörlü ısıtmayı karşılaştırmak gerekiyor. Fakat burada başka soruları da göz önüne almak gerekiyor. Bir otomasyonda statik ısıtmanın cevap vermesi yavaş oluyor. Yani bir termostatik vana koyduğunuz zaman, vanayı kıstığımızda ortam hala sıcak kalıyor. Bu ortamı soğutmak için bu defa VAV soğuk hava üflemek zorunda kalıyor. Bunları da gözden geçi rerek incelemek gerekiyor. [tJ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=