teknik bilgi f ....J � oluşturacak şekilde çalışır. Ancak ihtiyaç fazlası debi, pompayı köprüleyen bir hatta takılı olan bir vana vasıtasıyla tekrar pompa girişine aktarılır. Bu sistemde de yine sistem eğrisi ile oynanmış olur. 111.0n-Off Kontrol: Bu metotta, pom panın iki çalışma rejimi vardır. Bunlardan birisi, pompanın tam kapa siteyle çalışıp hatta debi bastığı çalışma rejimidir. Diğer rejim ise, pom panın tamamen durduğu rejimdir. Bu şekilde pompa, ihtiyaç doğrultu sunda çalıştırılıp-durdurularak debi ayarı yapılmış olur. 3.2. Elektriksel Debi Kontrol Metotları: Bu metotlara en iyi örnek "Frekans Konvertörü" ile çalıştırmadır. Frekans konvertörü ile debi kontrolünde sistem eğrisi ile oynanmaz. Motor hızı, dolayısıyla pompa hızı değiştirilebildiği için, pompa eğrisi ile oynanmış olur. Dolayısıyla sisteme ek bir direnç eklenme miş-çıkarılmamış olur. Böylece aynı kapasitede debi üretmek için FC ile enerji tasarrufu yapılmış olur. 4. Pompalarda Enerji Verimliliği Bu metotlar arasında yapılmış uygu lamalar ve teorik yaklaşımlardan yola çıkarak, enerji verimliliği açısından kar şılaştıracak olursak, maksimum kapasitesi 1 O br. debi olan bir pompadan 7 br. debi elde etmek için bu metotların kullanılması durumunda (Maksimum debi için harcanan güç 1 00 birimi güç olsun); Vana kontrol ile 89 br. güç, by-pass • kontrol ile 82 br. güç, on-off kontrol ile 70 br. güç ve frekans konvertörlü kont- H 10 5 H 10 Pump is off% 30 ofthe 5 lime P=O Q=7 10 Q 1P=7x12.7=891 Vana Kontrol Pump runs % 70 of the time P=10x10=100 0o,.___s__1ı-o__,Ja . __, On-Off Kontrol 164 rol ile 45 br. güç tüketileceği sonucuna ulaşılmaktadır. Bu noktadan anlaşılacağı gibi, ortalama akışın %40 gerçek leştiği bir sistemde, vana kontrol yerine FC kontrol kullanılması durumunda yaklaşık %75 enerji tasarrufu yapılabilmektedir. 5. Pompalar İçin Frekans Konvertörü Kullanmanın Yararları Pompalama işlemleri, frekans kon vertörlerinin hem yeni hem de uyarlama uygulamalarda kullanması açısın dan önemli bir olanak teşkil eder. Pompalama uygulamalarının çoğu kontrol edilmeye ihtiyaç duyar. Bir pompanın sürekli olarak maksimum hızda çalışa cak olması pek olası değildir. Frekans konvertörü kontrolü, pompa lama sistemleri için çeşitli yararlara sahiptir. Bunların en önemlisi, enerji ta sarrufudur. Pompa sisteminin hassas birşekilde kontrol edilebilmesi diğer bir faydadır. Frekans konvertörleri kullanarak pompa sistemini, Fieldbus ağ geçidi veya Ethernet üzerinden diğer otomasyon sistemlerine bağlamak mümkündür. AC sürücü güvenilirve ihtiyaca göre ayarlanabilir kontrol dön güsü yaratır. AC sürücüler ayrıca, pompa istasyo nunun yaşam devri maliyetini -LCC (Life Circle Cost) kısıtlamada önemlidir. Gereken ekipmanların (AC sürücüler, motorlar ve pompalar) yatırım maliyeti, toplam yaşam devri maliyeti ile kıyaslandığında daha azdır. Pek çok LCC analizine göre, enerji harcamaları toplam maliyetin % 80-90'Iık bölümünü oluşturmaktadır. Bakım maliyeti ise, üçüncü temel maliyet bileşenidir. AC sü- H 5 0 '----CL.LJ<.L.1..- L -l o 5 t 10 1 Q Q=7 Q=12.4 By-Pass Kontrol P=7x6.4=45 50=7 10 Q Frekans Konvertörlü Kontrol rücülerle aktif kontrol bakım maliyetini önleyici bir rol oynar. Sonraki bölümlerde bu faydaların daha detaylı tanımları mevcuttur. Genel olarak AC sürücüyle kontrol enerjiden tasarruf sağlar ve pompa sisteminde işlem kontrolü ve güvenilirliği açısından ilerleme sağlar. 6. Enerji Tasarrufu Bir pompa sisteminin enerji verimliliği, ikinci bölümde de belirtildiği gibi kontrol metoduna bağlıdır. AC sürücü özel likle pompa tam akıyla çalışmazken verimlidir. Bu hesaplamalar, AC sürücü kontrol sisteminin tek pompa açısından bakıldığında açıkça enerji tasarrufu sağladı ğını gösterir. Pompalar paralel çalışırken, sisteme ve pompalara bağlı olarak daha da çok enerji tasarrufu sağlamak mümkündür. Enerji tasarrufu için Hidrolik Enstitü ve Europomp şu 7 yolu önerir: 1 . Daha düşük kapasiteli ve daha az gereksinimli sistemler dizayn edin. Bu gereksinimlerin sabit olduğunu var saymayın. 2. Kapasite için fazla hata payı bırak mayın. Eğer gereksinimler artarsa, sonradan pompalama kapasitesini arttırmak genellikle daha ucuza mal olur. 3. Başlangıç maliyetinin üzerinde daha fazla durulmasına rağmen, en verimli pompa tipi ve boyutunu seç mekuzunvadededahakazan�ıçıkılmasını sağlar. 4. Sıkmalı vanalardan ve bypass hat larından doğacak kayıplarından kaçınmak için, sistem yüksek statik ba sınçlar için tasarlanmamışsa, değişken hızlı sürücüler kullanın. 5. Tek ve büyük bir pompa yerine iki veya daha fazla küçük pompa kul lanın. Böylece gereksiz pompalar kapatılabilir. 6. Basınç enerjisini kazanmak için tür bin gibi çalışan pompalar seçin. Böylece normalde kaybedilecek enerji korunabilir. 7. Verimsizlikten doğacak kayıpları ön lemekiçin, sistemdeki pompaların ve diğer tüm bileşenlerin bakımlı olma sını sağlayın. 7. Enerji Tasarrufunu Hesaplamak için Kullanılabilecek Yazılım Bazı belirli akı makinelerine elektriksel hız kontrolü uygulandığında, elde edi-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=