ın g N ::i >, w ' ... .. .. .. & "üi ·e, .. Q -.; "' "üi ~ Standart ısıtma Sistemleri İçin Pompa Seçimi I sıtma sistemlerinde kullanılan sirkülasyon pompalarının debi miktarı, ısıtılacak binanın ısı tüketimine bağlı olarak değişir. Pompanın basma yüksekliği ise, sistemin boru sürtünmelerini ve diğer dirençleri karşılayacak şekilde hesaplanır. Yeni bir ısıtma sistemi kurulduğunda, binanın kurulacak tesisat şeması ve bilgisayar yazılım programları vasıtasıyla kapasite değerleri kolayca hesaplanabilir. Fakat mevcut sistemin yenilenmesinde bu hesapların yapılması çok zordur. Bu durumda, gerekli pompa kapasite değerlerinin hesaplanmasında birkaç yaklaşım kullanılabilir. 1. Pompa Debisi ısıtma sistemlerinde kullanılacak sirkülasyon pompasının debisi şu formüle göre hesaplanır: p [ ] - - -- m3 /h Qpu - 1,163.ılT ' QPu = Pompa debisi [m3/h] P = Transfer edilen ısı gücü (kW] 1,163 = Suyun 0°C-100°C arasındaki özgül ısı kapasitesi [Wh/kg.K] 6 T = ısıtma sisteminde gidiş ve dönüş arasındaki sıcaklık farkı [K], standart sistemler için 10-20 K alınabilir. 2. Pompa Basma Yüksekliği Akışkanı ısıtma sisteminin her noktasına taşıyabilmek için, pompa sistemdeki tüm boru kayıpları ve dirençleri yenmelidir. Mevcut bir sistemdeki boru tesisat şemasının çıkarılması ve kullanılan boru çaplarının saptanması çok zor olacağından, pompa basma yüksekliğinin hesabında şu formül kullanılır: 182 H - R.L.ZF rm] PU - 10.000 ,~ R L ZF = Düz borudaki sürtünme kaybı [Pa/m] Burada, standart sistemler için binanın yaşına bağlı olarak, 50-150 Pa/m arasında bir değer alınabilir (eski evlerde doğal sirkülasyonlu sistemlerde çok büyük çaplı borular kullanıldığından sürtünme kaybı olarak 50 Pa/m seçilebilir). = En uzun ısıtma hattı (gidiş ve dönüş) uzunluğu [m] veya (binanın uzunluğu+ binanın genişliği + binanın yüksekliği) x 2, alınabilir. = Düz borunun dışındaki direnç kayıpları için ek faktörler; Boru bağlantı parçaları için - 1,3, Termostatik radyatör vanaları için - 1,7. Sistemde bu parçalar da ilave olarak kullanılıyorsa ZF=2,2 alınabilir. Boru bağ-lantı parçaları için - 1,3, Termostatik radyatör vanaları için - 1,7. ·Karıştırıcı vana/ağırlıkla frenleme sistemi için - 1,2. Sistemde bu parçalar da ilave olarak kullanılıyorsa ZF=2,6 alınabilir. 10.000 = Birimlerarası dönüşüm faktörü. Örnek: Çok aileli eski tip bir binanın ısı gücü hesaplamalara veya dökümanlara göre 50 kW. Sıcaklık farkı ,H = 20 K, (T9idiş= 90 °C, T dönüş= 70°C)'dir. Bu değerlere göre; Q = 50kW = 215m3/h PU 1,163 x20K ' olur. Eğer aynı bina 10 K gibi daha az ısı değişim miktarıyla ısıtılmak ·istenirse, gerekli ısıyı transfer edebilmek için sirkülasyon pompasının iki katı debiyi (4,3 m3/h) pompalayabilmesi gerekir. Bizim örneğimizde, eski tip bina olduğundan borulardaki sürtünme kaybını 50 Pa/m, gidiş ve dönüş boru hattı uzunluğunu 150 m ve ek direnç kayıp faktörünü 2,2 (karıştırıcı vana ve ağırlıkla frenleme sistemi olmadığından) alıyoruz. Bu değerleri pompa basma yüksekliği formülüne yerleştirdiğimizde; H = 50.150.2,2 = 165 m PU 10.000 ' olur. Sirkülasyon pompalarının toplam çalışma verimi, motor verimi rım (elektrik ve mekanik olarak) ve pompa hidrolik veriminin rıP bileşkesidir: Y/ıoı = Y/ııı -rı p ısıtma sistemlerinde kullanılan sirkülasyon pompalarının en iyi toplam verimi, pompa eğrisinin orta bölümünde kalan alandadır (11 no.lu bölge). Sirkülasyon pompaları ısıtma ömürlerinin % 98'inde kısmi kapasiteyle çalıştıklarından, başlangıçta istenen çalışma noktası 111 no.lu alanda seçildiğinde, bu nokta zaten ortaya kayacak ve pompa en uzun sure en yüksek verimli alanda çalışmış olacaktır. Direnç arttıkça, pompanın sistem karakteristik eğrisi dikleşir (örneğin, termostatik radyatör vanası kapatıldığında sistemin oluşturduğu direnç artar). ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=