,-.. ...... >, .. vı ..... .. , 1.1■ -.. .. .. .. .. ,,. '"' "' , ... ,,. .,. .. "" ... ,,.., ,. .. "' , .. , ... , .. .., .... "' .. , .. ... .. ... .. , "" ... ... ... . ,. ., . ... .. . "' .. .., .. .. ,m .,,, .,. .. "" ... ""' .. , . . ,. - uıı .... "' - ... .. ... .. .. ,, . , ... ... .... .. "' .. .. .. .. "' ... - ... , . .. - -... ... .. ... .... ·- - ·- .. "' "' "" ... ... .,. ,. ,,. ,.,. - m m "" ım ... ... ,. ., -,, .. ..... ... ... ... -· "" ... .r., - "' ... '" '" ... "" . -· "" ,., ... . ,. ..,. ... .. -... ,.. - .. .. , .. ... 11.ı• ,,.,. "' .. ... .... ""' ,. - ... - .. '"" '"" ,. - ""' ... ,,.... .. ... '·"' . . .... ""' ,. , .. .. .. "' ... , .. -..... .,. -,.., ... .... "' .. ,,. ·- . ... ... .. .. ""' ... ""' .. .. ·- ,,. - "" ... -"" , .. ,.,.. ,. "" ... "" ,.,. uu ,,. "' .. "" ... ... .. .. ... UJI ,m "" ,.., "' .. "" ... '·"' .. . , "" ... '·"' "' , . . "' - -.. .. .. ., ... ,,. ,., - ,,. - .. -.. .. - - "' ,,,.. ,,. - ""' -11'0 .. .. .. , .. "" .. .... ,,. -- .. ... .. .. ,, . ,,. - - - - ~· ., "" un . .. .... .. - "" "" ... - ,,. ,.,. ..,. . .. ... .,. ,. - ,. ... ,. ,. .. "" . ., "" "' .. ... .,. .. .,. ... ,... UOI . ., ,.., ,., ... ... -,.. ... ... ... . .. "" - - ,. ,. .. ... . . , ... -- , .. , .. - ,. ,. .. ,,. . ... .. ,. ,. - ,. ... .. ... ... . ., ,.,. - "' ,. .., ... - ,. .. ... ., ,,. .,. ,.. ~ ,. - ,. -: ~ ,. ... . ., - ~..,..,.. __ Şekil 3. Biiıiiıı sayısallaştırma işlemleri somıııda içme sııyıı şebekesi. Şekil 4. İçme sııyıı şebekesine ait veri tabanı. kabul gören bir koordinat düzlemine oturtulmuş olmaktadır. Koordinatlandırma işleminin ardından, çizim üzerindeki şebeke elemanları vektörize edilir. Başka bir ifadeyle şebeke elemanları, nokta ve çizgi formatına dönüştürülür. İşte bu işlemlerin tümüne, sayısal haritaların elde edilmesi veya kısaca sayısallaştırma adı verilir (Şekil 3). Sayısallaştırma işlemleri tamamlanarak birleşimlerin yapılmasıyla, yerleşim bölgesinin tamamına ait içme suyu şebekesi bir bilgisayar ekranına indirgenmiş olacaktır. Bu olay, kentin veya herhangi bir yerleşim bölgesinin içme suyu şebekesinin sayfalarca kağıttan kurtarılıp, parmakların ucuna taşınması anlamına gelmektedir. 6.2. Veri Tabanı Oluşturulması Klasik yönetim ve çözüm yöntemlerinde, içme suyu şebekesindeki elemanlara ait sözel ve sayısal bilgiler kağıt ortamında muhafaza edilir. içme Suyu Şebekesi Bilgi Sistemi'nde ise şebeke elemanlarına ait bütün bilgileri içinde barındıran bir veri tabanı oluş- ... ~---~,....,_ ..... _....,..,..._..,_ı,-.....,ıo-, • YolC.l• Wa•O..•INlt ·-·- .... , ... ""' .... ... ,w -.. "'" .. , ,,,. ·"' turulur. Şekil 4 veri tabanının oluşturulmasıyla, şebeke elemanlarına ait yeni veri girilmesi veya verilerin düzenli, h ızlı ve sağlıkl ı bir şekilde güncellemesi mümkün hale gelmektedir. Şebekelerin yönetiminde veri güncellemesinin önemi düşünüldüğünde, veri tabanının oluşturulmasının gerekli liği ortaya çı kmaktad ır. 6.3. Grafik Veriyle Sözel Verinin İli şkilendirilmes i CBS yazılımları yardımıyla bilgisayar ortamındaki grafik veriyle (çizimler), içme suyu şebekesine ait veri tabanı ilişkilendirilebilmektedir. Bu ilişkilendirme, grafik veriden veri tabanına doğru olabileceği gibi tersi yönde de olabilmektedir. Yani, grafik veriden seçilen bir eleman veri tabanında görüntülenebileceği gibi veri tabanından seçilen bir elemanda grafik veride görüntülenebi lir. Şekil 5 ve Şekil 6'da grafik veriyle sözel verinin ilişkilend irilmes i görülmektedir. Şekille rden de görüldüğü üzere, grafik veriden veya veri taban ı ndan seçilen şebeke elemanı farkl ı formata dönüşmekte ve hem grafik veride hem de veri tabanında , . .. .. .. .. .. "" - ,.. .. .... ... ..,. ·- ,.,.. -- .. "" - .... .. ... ... ""' ... .... .. .. kolaylıkla izlenebilmektedir. Grafik veriyle sözel verinin ilişkilendirilme işlemi, veriye hızı ulaşımı sağlamaktadır. Şebeke sisteminde herhangi bir bölgede arıza, bakım-onarım vb. bir işlemin gerekli olması durumlarında, o bölgedeki şebeke elemanına ait bilgilere (çap, debi, uzunluk vb.) güvenilir ve hızlı bir biçimde ulaşım, problemin çözümünde sağlıklı ve doğru kararların alınmasına yardımcı olacaktır. 6.4. Sorgulamalar Sorgulama, şebeke elemanları için belirli sınır değerleri girilerek, istenilen özelliklere sahip elemanların şebeke içinden seçilmesi amacıyla geliştirilen bir özelliktir. Şebekelerde revizyon yapılacağı zaman sıklıkla kullanılır. Örneğin, değişen koşullar karşısında, yapılan hesaplar neticesinde şebekede çapları belli değerin altındaki boruların değiştirilmesinin gerektiği bir durumda şebekedeki bütün boruların incelenmesi gerekecektir. İçme Suyu Şebekesi Bilgi Sistemi kurulmamış bir yerleşim bölgesi için özellikle de binlerce borudan oluşan büyük bir içme suyu şebekesi için bu işlemin yapılması oldukça -,. ., .. -.. ~ 3 " .. Şekil 5. Grafik veriden seçi/eıı elemanın veri tabanında göriiııtiileıımesi. Veri ıaba11ıııdaıı seçileıı e/ema11111, grafik veride öriintiileııııı esi. 152
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=