Tesisat Dergisi 114. Sayı (Haziran 2005)

artımı gibi etkenler de hesaba katılma lıdır. Genellikle şartna surlardan dolaylı olar mak e l e b ra bhus esdoen rul enr. Ayrıca bazı şartna vetlerin, yatay k u vmveeltei nr d1e/ 3d' üü şoelyd ku ğu vu , yapı lan gözlemlerle belirlenmiş bir dnei nğ eyrad t iar yv ey edrü şi vemy eyl ee rn mi v eml ee lrei nnem oe lrear n i ı olarak ifade edilmektedir. Tasa ka'dar d ım ör t k au n vav eytöl en er it, mBeilrikl eteşki ki (AB OmCeAr i , IBC, SBC, UBC) formüllerden faydala nılarak hesaplanmaktadır. Tasarımı yapan mühendis en güncel sismik ta sarım ihtiyaçları için yerel otoritenin yönetmeliğine başvurmalıdır. Tasarım kuvvetleri, esnek bağlantılarla ve/veya bağlantının üst katlarda olup olmama sıyla ilgili etkenleri de dikkate alınmak suretiyle sismik sınırla lerin karşılaşacağ ı minyimıcuı milekduüvbveelti karşılayacak düzeyde hesaplar ya malıdır. Sorumlu mühendis aynı z pa manda sismik sınırlayıcıların yerel ve ılya ulusal yönetmeliklere uygunluğunu da Yönkeotnmtreolilkeletrm; deleidt irler. aylı sismik ana rin bulunmaması durumunda tas laiz r l ı e m kuvvetini hesaplarken izlenecek yolları gösterir. Ancak, BOCA ve SBC şartna meleri burada fazla memektedirler. Sad enceet beisrnbeikl g iovlae r rae k yerleştirilmiş cihazlar için "cihazın ve yerleştiği yerin dinamik özellikleri göz önünde bulundurulacaktır" demekle yetinmektedirler. Ulusa netmeliklerde yatay tas l avreı my ek ruevlvyeöt i ; binanın yeri, önem faktörü, bölge fa törü, tesisatın bina mu, cihaz bağlantıs iç ı e ( r s ias ibnidt evkei ykao nek) ve can güvenliği gibi faktörl e e n k r u s e bağlı olarak hesaplanır. Yönetmelikte küçük gibi görünse de1989 Loma Prieta (San Francisco) depreminde, bir binanın giriş katında melerin tasarım sınırlar ı m ekri t ei vbme seilnedne olduğu anlaşılmış ve bu binanın çok yakınındaki bir viyadüğün çökmesi sonucu tra duğu dikkajtiikç ebki rmbi şi çtii rm. dBeu öt ül ür m" kl eü çr üokl " ivmelenmelere karşı tesisatı koruya bilecek basit önlemler mühendislerce dikkate alınma meleri hesaba k lıdat ıra. r Mak ü , h c e ih nad z is lal er ırnbşua nagösmteerymeegliödrireleyr.eCrliehştirilmesine öz e i r v t n az ne kadar sabit veya esnek nasıl bağlanırsa bağla sın, cıvataların sismik analizi ya ma kuvlvıdeıtri. sHisi çmbiki r kyuövnveetmteeklikte sürtünpm n ıl e arşı bir direnç 106 kuvveti olarak dikkate alınmaz. Yatay deprem kuvvetleri, cihazı devirmeye çalışan kuvvetleri ve her yöndeki dönel kuvvetleri de hesaba katara rin büyüklüğü hesaplanmaklıddüırb. eHlleer şartnamede buluna notlar çok büyük önbeimlecteak ş ıy çaebşiitlilri .dTipa sa lemr ıimiyki rtiatenrı mlerlain y i asbe içl me be ikl mveek çi ço ikn tperoorbi k veya çok zayıf olmaya tebilmek gereklidir. Şan rt n ça rektirdiği kriterler yemekötmzaüreimfliel egr irinbüi gdr eei r . İyi tasarlanmış bir ürün için genellikle profesyonel bir uzmana (mühendis/ta sarımcı) gereksinim duyulur. 4. Sismik Donanımlar Sismik ekipman üreticileri, çeşitli ürün serileri geliştirmektedirler. Bu ürünler arasında yaylı veya kauçuk bileşenli izolatörler, sismik sınırlayıcılar, çelik hala tur. Gt seiostmemetlerirsiinvien bkeanrzı şeı kr l eor il dmueğvuc uvte analizin pek sağlıklı sonuçla yeceği durumlarda sismik ekripvmerae n m lae r, bağımsız laboratuvarlar tarafından test edilmiş olmalıdır. Bu tip ürünlerin büyük bir kısmı, darbe anında oluşan kuvvetlerin yoğunlaşmasını azaltmak için esnek neopren, tampon veya talar içerirler. İzolatörlerle birlikte k c u o lla nılan sınırlayıcıla lecek yüklere k r, her yönden geleb n i ­ arşı etkilidirler. Eğer sınırlayıcı birkaç parçadan ma mul ise her bir sınırlayıcı birim olası beş veya altı hareket moduna karşı gelebilecek kabiliyette olma nırlayıcıların dönmeyi ve sal l l ıad n ır m . aS y ı ı engellemek için en az dört noktadan kullanılması bir şart olduğunda temin her yöne karşı duyarlı onl,msais sı gerekliliği çok açıktır. Sismik donanımların monta reken dübeller ve ara parç jaı l iaç r in ı i g ç e in özel gereksinimler ve kısıtlamala lanılır. Bütün kısıtlamalardan bu r r kad ul a ayrıntılı açıklanmamıştır. Ancak kullandığınız yönetmelik cıva taların analizine gereksinim duyabilir. Cıvataların ana lidir. Bu konudal rince kab u l g ö r ei zmn i üsbhoi rençnoddkei srsl eitkac e n ç d e öavnrr tee mlvee ölçüt dikkate al ınmalıdır. Sürtünme, sismik kuvvetlere ka vetiymiş gibi görülmerşmı beilir dveirecnihç ak z u lav r yere sıkıca bağlanmalıdır (çelik dübel, kaynak vs.). Eğer sismik sınırlayıcı titreşim izolatöründen ayrı olara lanılacak ise şartnamede belirtilmkekduiğl i hallerde izolatörün yere bağlanmasına gerek yoktur. izolatör ile sismik sınırla yıcı görevini aynı ürünün ya mik izolatörün üstlenmesi dunriubmiur nsdisa bağlantı şarttır. Titreşim ya nelliğini yitilrımtımemı seissiteiçmininhina,fiffçoen khsa ket etmesine izin vermelidir. Ayr iy ı r c o e a sınırlayıcı, gerekli hareket payı olana kadar hareket sınırlama rine getirmemelidir. Eğergöcriheavziniyeyree doğrudan bağlanmışsa, titreşim ya tımlı bir şasi üzerinde olsun ya da masın, sınırlayıcı olarak ana mesi gereken eleman cıv liz ed o l i ı l l ­ atadır. Bu taktirde harici bir sınırlayıcıya gerek �

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=