Tesisat Dergisi 302. Sayı (Şubat 2021)

66 Tesisat / Şubat 2021 tesisat.com.tr MAKALE 1. GİRİŞ E nerji bir ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasının en önemli girdilerinden biridir. Nüfus artışı, sanayileşme, şehirleşme ile birlikte küreselleşme sonucu artan tica- ret ve üretim olanaklarına bağlı olarak doğal kaynaklara ve enerjiye olan talep her geçen gün artmaktadır. Her geçen gün artmakta olan enerji talebine karşın dünya üzerinde bulunan enerji kaynakları artmamaktadır ve hızla tükenmektedir. Yapı- lan araştırmalar ve gelişen teknoloji ile birlikte sınırlı birincil enerji kaynaklarından daha fazla verim alabilmek ve çevreye daha az zarar vermek amacıyla yeni sistemler üretilmekte ve geliştirilmektedir. Bu nedenle endüstriyel ve sosyal tesisler hem enerji verimliliği yüksek hem de çevre dostu sistemler kurarak enerji giderlerinin azaltılmasında alternatif yollar aramaktadır. Kojenerasyon ve trijenerasyon teknolojileri bu amaç doğrultusunda çalışan sistemlerdir. 2. TRİJENERASYON SİSTEMLERİ Trijenerasyon sistemini anlamak için öncelikle kojene- rasyon sisteminin incelenmesi gerekmektedir. Kojenerasyon kelime olarak “Combined Generation” terimlerinin kısaltılma- sından oluşmuştur. Isı ve elektriğin birlikte üretildiği “birleşik üretim” anlamına gelmektedir. Doğalgaz ve özel gazlar gibi çeşitli birçok yakıt kaynağından, yüksek verimli olarak elektrik ve ısı enerjisinin birlikte üretimidir. Aynı yakıt kaynağından daha fazla enerji üretebildiği için tek amaçlı üretim sistem- lerinden daha avantajlıdırlar. Bir diğer avantajı ise çevreye daha duyarlı olmasıdır. Çünkü sistemde atık ısı kullanılmakta ve böylece doğaya daha az CO₂ salınımı yapılmaktadır. Şekil 1’de elektrik ve ısının ayrı ayrı üretilmesi halinde toplamda 90 birimlik enerji üretimi için 156 birim yakıt har- canırken, birlikte üretilmesi halinde 100 birim yakıt har- candığı gösterilmiştir. Bu durumda aynı enerjinin üretimi için; 100/156=%64 oranında daha az yakıt harcanmakta ve TRİJENERASYON SİSTEMLERİ SEDA KAZANCI ESGAZ Proje Onay Ve Tesisat Kontrol Şefi Makine Mühendisi